PERIPLUS: Deambulações luso-gregas

PERIPLUS: Deambulações luso-gregas

/ENGLISH/ PERIPLUS: Luso-Hellenic Wanderings
/ΕΛΛΗΝΙΚΑ/ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ: Ελληνοπορτογαλικές περιηγήσεις

PERIPLUS, significando circum-navegação, refere-se ás antigas viagens no Mediterrâneo e para lá dele, no oceano Atlântico e Índico. Escolhemos este termo para representar a nossa própria viagem no tempo e no espaço à volta da cultura mediterrânica e de todas as outras que floresceram através do contacto com este berço civilizacional.

Focalizámo-nos na ligação entre a música e a poesia, especialmente a dos nossos países, Portugal e Grécia. É por isso que os que vêm a bordo do Periplus são principalmente portugueses e gregos, embora sejamos tudo menos exclusivistas: construir pontes, abrir janelas, é o que fazemos melhor, trabalhando em conjunto, sobretudo via internet.

 
O nosso objectivo foi o de trabalhar a música e poesia numa contemporaneidade inspirada no riquíssimo comum património artístico, não apenas erudito mas também popular. Assim, para lá das músicas de nossa autoria incluímos, recuando até à música e poesia grega antiga e adaptando, de acordo com a nossa sensibilidade, o Primeiro Hino délfico dedicado a Apolo, composto provavelmente por Athenaeus, o Hino a Némesis de Mesomedes e o Epitáfio de Seikilos.

Kisanji (Calimba)

Dentro do mesmo espírito trabalhámos temas tradicionais como o português Cantiga de rega, o grego Syrtós cretense, o igualmente cretense Pesado como ferro, o epirótico Meu pássaro emigrado e o rebético Os mangas da taverna que aqui dialoga com o equivalente canto urbano português, o fado. Partindo ainda da morna de Cabo Verde aportamos nas escalas pentatónicas de África e do Épiro. Também encontrámos proximidades e referencias comuns nas canções de embalar e lenga-lengas de ambos os países, e uma quase identica lírica entre Da folhinha de uma rosa portuguesa e galega, e A folha da rosa, uma canção grega oriunda da Ásia Menor.

Hélia Correia e “A Terceira Miséria”
com o Pártenon na capa

Estão presentes poetas de que muito gostamos: Ares Alexandrou com Nota ilegal, Canção de embalar e Os meus ditames; Fernando Pessoa com Calma; Constantino Cavafy com Ítaca; Natália Correia com Cântico do país emerso; e Hélia Correia com a sua adaptação do Epitáfio de Seikilos, que ela aqui canta no original grego antigo.

Além de Hélia Correia temos mais convidados especiais: a cantora grega Eleni Tsaligopoulou e também a Outra Voz, Coro de Cidadãos, criado no âmbito do Área da Comunidade, de Guimarães Capital Europeia da Cultura. Esta participação da sociedade civil é para nós crucial, no esforço de ligação entre o popular e o erudito, a tradição e a inovação, o antigo e o moderno, a grecofonia e a lusofonia, o longe e o perto.

Amélia Muge & Michales Loukovikas

Advertisement

ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ: Ελληνοπορτογαλικές περιηγήσεις

ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ: Ελληνοπορτογαλικές περιηγήσεις

/ENGLISH/ PERIPLUS: Luso-Hellenic Wanderings
/PORTUGUÊS/ PERIPLUS: Deambulações luso-gregas

Η λέξη ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ μάς παραπέμπει στην αρχαιότητα, στα ταξίδια διά θαλάσσης πέριξ της Μεσογείου και πέραν αυτής, στον Ατλαντικό και τον Ινδικό ωκεανό. Επιλέξαμε αυτόν τον όρο για να προσδιορίσουμε το δικό μας ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο πέριξ της μεσογειακής κουλτούρας και όλων των υπολοίπων που άνθησαν ερχόμενες σε επαφή με αυτό το λίκνο τού πολιτισμού.

Στόχος μας είναι το πάντρεμα της μουσικής με την ποίηση, ιδίως όπως αυτές οι τέχνες καλλιεργήθηκαν στις χώρες μας, την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Γι’ αυτό και το πλήρωμα του Περίπλου απαρτίζεται κυρίως από Πορτογάλους και Έλληνες, αν και είμαστε ό,τι άλλο παρά κάποια κλειστή λέσχη: ειδικότητά μας είναι να φτιάχνουμε γέφυρες, ν’ ανοίγουμε παράθυρα, δουλεύοντας από κοινού κυρίως μέσω του διαδικτύου.

 

Επιδίωξή μας είναι η δημιουργία νέας μουσικής και ποίησης, εμπνεόμενοι από τις μεγάλες τέχνες τού παρελθόντος, την πλούσια κοινή μας κληρονομιά, όχι μόνον τη λόγια μα και τη λαϊκή.  Έτσι, εκτός από τα δικά μας τραγούδια, φτάσαμε ανατρέχοντας ως την αρχαία ελληνική μουσική και ποίηση, προσαρμόζοντας σύμφωνα με τις δικές μας ευαισθησίες συνθέσεις όπως ο Πρῶτος Δελφικὸς Ὕμνος, αφιερωμένος στον Απόλλωνα, έργο πιθανόν του Αθηναίου (περί το 138-128 π.Χ.), ο Ἐπιτάφιος του Σεικίλου (κάπου μεταξύ 2ου αιώνα π.Χ. και 1ου μ.Χ.), καθώς και ο Ὕμνος εἰς Νέμεσιν του Μεσομήδους τοὺ Κρητός (αρχές 2ου αιώνα μ.Χ.)

Kalimba

Στο ίδιο πνεύμα, επεξεργαστήκαμε παραδοσιακά θέματα, όπως το πορτογαλικό Τραγούδι τού ποτίσματος, ο Κρητικός συρτός, το επίσης κρητικό Όσο βαρούν τα σίδερα, το ηπειρώτικο Ξενιτεμένο μου πουλί, και το ρεμπέτικο Τα μαγκάκια τής ταβέρνας, που το συνδυάσαμε με το αντίστοιχο αστικό λαϊκό τραγούδι τής Πορτογαλίας, το fado, ενώ από τη morna τού Πράσινου Ακρωτηρίου περάσαμε με τις πεντατονικές κλίμακες στην Αφρική και καταλήξαμε στην Ήπειρο. Εντοπίσαμε επίσης κοινούς τόπους και ομοιότητες σε νανουρίσματα και παιδικά τραγούδια των δυο χωρών, καθώς επίσης και στο ερωτικό τραγούδι Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα, όπως αποδίδεται στην Ελλάδα, τη Γαλικία και την Πορτογαλία με σχεδόν πανομοιότυπους στίχους.

Hélia Correia και “A Terceira Miséria”
με τον Παρθενώνα στο εξώφυλλο

Κάποιοι από τους ποιητές που αγαπήσαμε είναι παρόντες εδώ: ο Άρης Αλεξάνδρου με το Παράνομο σημείωμα, το Νανούρισμα, και Tὰ ἔνδον ῥήματὰ του· ο Fernando Pessoa με την Κάλμα του· ο Κωνσταντίνος Καβάφης με την Ιθάκη του· η Natália Correia με την Ωδή σε μια αναδυόμενη χώρα· και η Hélia Correia με την προσαρμογή που έκανε στον Ἐπιτάφιον του Σείκιλου, αποδίδοντάς τον στην αρχική του μορφή στ’ αρχαία ελληνικά.

Εκτός από την Hélia Correia, έχουμε και άλλους ειδικούς προσκεκλημένους: την Ελένη Τσαλιγοπούλου, καθώς και τη χορωδία Outra Voz (Άλλη Φωνή), που απαρτίζεται από κατοίκους τού Guimarães και δημιουργήθηκε όταν η πόλη τους ορίστηκε ως Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2012.  Η συμμετοχή αυτή της κοινωνίας των πολιτών είναι για μας καθοριστική στην προσπάθειά μας να συνδέσουμε και συνθέσουμε το λαϊκό με το λόγιο, το παραδοσιακό με το καινοτόμο, το αρχαίο με το σύγχρονο, το ελληνόφωνο με το πορτογαλόφωνο, το εγγύς με το αλαργινό.

Amélia Muge & Μιχάλης Λουκοβίκας

PERIPLUS: Luso-Hellenic Wanderings

PERIPLUS: Luso-Hellenic Wanderings

/ΕΛΛΗΝΙΚΑ/ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ: Ελληνοπορτογαλικές περιηγήσεις
/PORTUGUÊS/ PERIPLUS: Deambulações luso-gregas

PERIPLUS, meaning “sailing around”, refers to the ancient voyages around the Mediterranean and beyond, in the Atlantic and the Indian oceans. We have chosen this term to signify our own voyage in time and space around the Mediterranean culture and all the others that blossomed coming into contact with this cradle of civilization.

Our focus is the union of music and poetry, especially those of our countries, Portugal and Hellas. That is why most of those aboard Periplus are Portuguese and Greeks, although we are anything but an exclusive club: building bridges, opening windows, is our specialty, working together mainly via the internet.

 

 

Our aim is to create new music and poetry, inspired by the great arts of the past, our rich, common heritage, not only erudite but also folk. Thus, except our own original songs, we have gone as far back as the ancient Hellenic music and poetry, adapting according to our sensibilities the First Delphic Hymn, dedicated to Apollo, probably composed by Athenaeos (circa 138-128 BCE), the Epitaph by Seikilos (sometime between 2nd century BCE and 1st century CE), and the Hymn to Nemesis by Mesomedes of Crete (early 2nd century CE).

Kalimba or thumb piano

In the same spirit, we have worked on folk themes, such as the Portuguese Watering Song, the Greek Cretan Syrtos, the equally Cretan Heavy As Iron, the Epirotic My Immigrant Bird, and the Rebetiko The Manges of the Tavern, which we combine with its Portuguese equivalent, the Fado, while from the Cape-Verdian Morna we land to the pentatone of Africa and Epirus. We have also found common grounds and references in lullabies and children’s rhymes of both countries and also in the love song The Foliage of a Rose as sung by Greeks, Portuguese and Galicians with almost identical lyrics.

Hélia Correia and “A Terceira Miséria”
with Parthenon on the cover

 

Some of the poets we have loved are present here: Ares Alexandrou with his Illegal Note, Lullaby, and The Inner Dictates; Fernando Pessoa with his Calm, Constantine Cavafy with his Ithaca; Natália Correia with her Ode to an Emersed Land; and Hélia Correia with her adaptation of the Epitaph by Seikilos, which she sings in the original ancient Greek.

Except Hélia Correia, we have more special guests: the Greek singer Eleni Tsaligopoulou, and also Outra Voz, a choir of Guimarães citizens, created after their city had been designated as a European Capital of Culture. This participation of the civil society is crucial for us in our effort to link the folk with the erudite, the traditional with the innovative, the ancient with the modern, the Graecophone with the Lusophone, the nearby with the distant.

Amélia Muge & Michales Loukovikas

PERIPLUS / Luso-Hellenic Wanderings

Periplus is an international work of music, the result of exchange and collaboration between Amelia Muge (Portugal) and Michales Loukovikas (Greece), with tradition and poetry, musicians and special guests from both countries.

There are ten sequences, ten voyages in the Mediterranean Sea, port to port, each with two or more themes interacting, travelling in space and time, embracing folk and original songs, individual or created in common, brought forth while sailing in the Internet Sea.

PERIPLUS / deambulações luso-gregas was issued in Portugal as a disc-book in February 2012.

We embarked on our next voyage from Greece with the release of the international edition including an abbreviated booklet in English: PERIPLUS / Luso-Hellenic Wanderings.

This Periplus is for us Periplus-1. More voyages will follow…

So, please, visit this blog, as well as our site PERIPLUS – you are always welcome! –