29. Β Ι Β Λ Ι Ο – Δ Ι Σ Κ Ο – Γ Ρ Α Φ Ι Α
/ENGLISH/ BIBLIO – DISCO – GRAPHY
του Μιχάλη Λουκοβίκα
ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΠΑΡΑΠΛΟΥ, θυμάμαι, ήμουν πολύ τυπικός (υπερβολικά τυπικός, θα έλεγα): ετοίμασα δυο λίστες, βιβλιογραφίας και δισκογραφίας, για να τις διαβάσω στο τέλος, ώστε να ενημερώσω τους ακροατές για τις πηγές των πληροφοριών μου, και για τα κομμάτια που είχαν ακουστεί στην εκπομπή (τότε δεν ήξερα πώς ν’ αναγγέλλω τις μουσικές, χωρίς να διακόπτεται η ροή τής αφήγησης). Ποτέ δεν θα ξεχάσω την αμηχανία μου, την ώρα που διάβαζα εκείνο το κατεβατό: ήταν εντελώς αντιραδιοφωνικό· ή μάλλον: ραδιο-φονικό! “Δεν πρόκειται να ξανακάνω αυτήν την βλακεία!”, είπα μέσα μου. Να γιατί, φίλτατοι συνταξιδιώτες, δεν υπάρχει βιβλιογραφία εδώ. Αν στύψω το μυαλό μου, ώστε να καταγράψω ό,τι μπορέσω να θυμηθώ από όσα διάβασα, ή και άκουσα, όλα αυτά τα χρόνια, θα αδικήσω τις άλλες πηγές μου. Τα όσα αναφέρω, ἐν τῇ ῥύμῃ τοῦ λόγου, νομίζω πως είναι υπεραρκετά. Η εμπιστοσύνη, όπως επεσήμανα στο Χρονικό 14 (Τι είναι γλώσσα; Ποια η προέλευσή της;), υπήρξε καθοριστική για την εμφάνιση της γλώσσας. Κανείς, υποθέτω, δεν θα σκεφτεί πως όλα όσα παραθέτω εδώ αποτελούν αποκυήματα της φαντασίας μου! Και αν υπάρχει κάτι που με καθησυχάζει κάπως, είναι πως… Ἡρόδοτος και Θουκυδίδης δεν είχαν βιβλιογραφίες στις Ιστορίες τους!
-
● Νιώθω, πάντως, την υποχρέωση ν’ αναφερθώ ιδίως στη Wikipedia, επειδή της είμαι όντως υπόχρεος, παρότι (ή επειδή ακριβώς) συχνά την επέκρινα, ή ακόμη και την περιέπαιξα. Ἐπὶ τῆς οὐσίας, ο πραγματικός στόχος δεν υπήρξε ποτέ η ίδια η Wikipedia, αλλά κάποιοι συγγραφείς της. Όποιος πηγαίνει εκεί, υποθέτω, πρέπει να έχει: α) κριτική σκέψη, και β) σχετική γνώση τού θέματος. Ἐν πάσῃ περιπτώσει, η Wikipedia αποτελεί έναν εξαιρετικό θησαυρό πληροφοριών. Δόξα… τῷ Διί, που υπάρχει για να τη συμβουλευόμαστε!
Σε ό,τι αφορά τη δισκογραφία, ούτε που μου πέρασε ποτέ από το μυαλό πως θα ήταν απαραίτητη εδώ. Άλλωστε, οι λίστες με τα κομμάτια που έπαιζα ήταν πάντα σε χωριστό χαρτάκι, για να μην μπερδεύονται με τις άλλες σημειώσεις μου. Η ιδέα κάποιων φίλων για… προτεινόμενη δισκογραφία, με τις μουσικές που θα μπορούσε ίσως ν’ απολαμβάνει κανείς διαβάζοντας το βιβλίο, είναι, θα έλεγα, υπερβολική. Άλλωστε, αναφέρω τόσους μουσικούς, ή αριστουργήματά τους (ιδίως στο Α΄ μέρος τού παράπλου), που θα μπορούσε ν’ ακούει κανείς διαβάζοντας. Φοβάμαι όμως πως τότε δεν θα είχα καμιά τύχη: οι αναγνώστες πολύ γρήγορα θα μετατρέπονταν σε… ακροατές μουσικής! Μα οπωσδήποτε, ό,τι και να κάνουμε, αποκλείεται ν’ αναβιώσουμε τον Μεσογείου παράπλου: οι ακροατές του θα έχουν πάντοτε αυτό το προνόμιο στις αναμνήσεις τους…
Μουσικοί που μνημονεύονται στον Μεσογείου παράπλου
.
Dionisio Aguado | Ἀθήναιος ὁ Ἀθηναῖος | Αἰσχύλος ὁ Ἀθηναῖος | Isaac Albéniz | Ἀνακρέων ὁ Τήιος | Γιώργος Ανδρέου | Φοῖβος Ἀνωγειανάκης | Φοῖβος Ἀπόλλων | Ἀπολλώνιος ὁ Ῥόδιος | Ἀριστείδης ὁ Κοϊντιλιανός | Ἀριστόξενος ὁ Ταραντίνος | Ἀριστοφάνης ὁ Ἀθηναῖος | Μάνος Αχαλινωτόπουλος | Johann Sebastian Bach | Μάρκος Βαμβακάρης | Béla Bartók | Munir Bashir | The Beatles | Ludwig van Beethoven | Hector Berlioz | Bernarda de Utrera | Georges Bizet | Johannes Brahms | Alexander Brailowsky | José Mário Branco | Camarón de la Isla | Frédéric Chopin | Γιοβάν Τσαούς | Παντελής Γκίνης | Κυριάκος Γκουβέντας | Dalida | Ross Daly | Alain Daniélou | Ανέστος Δελιάς | Δημόδοκος ὁ Φαίαξ | Emilio de Diego | Enrique de Melchor | Ἐπίγονος ὁ Ἀμβρακιώτης | Rodolphe d’Erlanger | Vicente Espinel | Εὐγάμμων ὁ Κυρηναῖος | Εὔμολπος ὁ Θρᾷξ | Εὐριπίδης ὁ Ἀθηναῖος | Manuel de Falla | Hormoz Farhat | Miguel García | Federico García Lorca | Eduardo Gatto | Ζιρυάμπ | Christoph Willibald Gluck | Artur Gouvêa | Enrique Granados | Georg Friederich Händel | Jimi Hendrix | Ἡσίοδος ὁ Βοιωτός | Θάμυρις ὁ Θρᾷξ | Δημήτρης Θέμελης | Μίκης Θεοδωράκης | Κώστας Θεοδώρου | Antônio Jardim | Παντελής Καβακόπουλος | Μανώλης Καλομοίρης | Δημήτριος Καντεμίρης | Ανδρέας Καρακότας | Σίμων Καράς | Kaygusuz Abdal | Κιναίθων ὁ Λακεδαιμόνιος | B.B. King | Zoltán Kodály | Θωμάς Κοροβίνης | Adrien de La Fage | Χάρης Λαμπράκης | Λάσος ὁ Ἑρμιονεύς | Juan Lebrijano | Λάμπρος Λεονταρίδης | Λιμένιος ὁ Ἀθηναῖος | Franz Liszt | Lole & Manuel | Fernando Lopes-Graça | Γιάννης & Μιχάλης Λουκοβίκας | Louis Lucas | Paco de Lucía | Λυκόφρων ὁ Χαλκιδεύς | Μάγδις ὁ Θρᾷξ | Μαρινέλλα | Μαρσύας ὁ Φρύξ | Martín Codax | George Martin | José António Martins | Ματάρ Μουχάμαντ | Μελανιππίδης ὁ Μήλιος | Melchor de Marchena | Μούσα Μελπομένη | Yehudi Menuhin | Μεσομήδης ὁ Κρής | Γιώργος Μητσάκης | Darius Milhaud | Σόλων Μιχαηλίδης | Maria Monda | Thelonius Monk | Enrique Morente | Μουσαῖος ὁ Ἀθηναῖος | Μόδεστος Μουσόργσκη | Wolfgang Amadeus Mozart | Γιῶργος Μπατζανός | Γιῶργος Μπάτης | Σωτηρία Μπέλλου | Γιάννης Μπερνιδάκης | Amélia Muge | Música Surda | Δημήτρης Μυστακίδης | José Niza | Ἀλέκος Ξένος | Νίκος Ξυλούρης | Ὅμηρος ὁ Ἴων | Ὀρφεύς ὁ Θρᾷξ | Στράτος Παγιουμτζής | Nicolò Paganini | Γιῶργος Παπαδάκης | Σάκης Παπαδημητρίου | Βαγγέλης Παπάζογλου | Γιάννης Παπαϊωάννου | Περικλῆς Παπαπετρόπουλος | Πάρις Παρασχόπουλος | Parisā | Violeta Parra | Pastora Pavón | Felip Pedrell | Andréia Pedroso | Paco Peña | Πίνδαρος ὁ Θηβαῖος | Pink Floyd | Pir Sultan Abdal | Carla Pires | Donn Pohren | Σεργκέι Προκόφιεφ | Πυθαγόρας ὁ Σάμιος | Filipe Raposo | Maurice Ravel | Iégor Reznikoff | Hugo Riemann | Amália Rodrigues | Λάμπρος Σαββαΐδης | Διονύσης Σαββόπουλος | Curt Sachs | Σακάδας ὁ Ἀργεῖος | Σαλάχ ελ Μαχντί | Δόμνα Σαμίου | André Santos | Σαπφώ ἡ Λεσβία | Σείκιλος ὁ Τράλλειος | Βησσαρίων Σεμπάλιν | Ravi & Anoushka Shankar | Silverio Franconetti | Nina Simone | Σιμωνίδης ὁ Κεῖος | Armando Soares | Ντμίτρι Σοστακόβιτς | Σοφοκλῆς ὁ Ἀθηναῖος | Σοφία Σπανούδη | Νίκος Στεφανίδης | Στησίχορος Τισίας | Τέρπανδρος ὁ Λέσβιος | Τιμόθεος ὁ Μιλήσιος | Ἀγάπιος Τομπούλης | Manuel Torre | Παναγιώτης Τούντας | Ελένη Τσαλιγοπούλου | Βασίλης Τσιτσάνης | Μοχάμεντ Τσκαρά | Joaquín Turina | El Turronero | Φερεκράτης ὁ Ἀθηναῖος | Ashik Veysel | Φήμιος ὁ Ἰθάκειος | Sofia Vitória | Antonio Vivaldi | Στέλιος Φουσταλιέρης | Φρῦνις ὁ Μυτιληναῖος | Roger Waters | Kurt Weill | Μάνος Χατζιδάκις | Αράμ Χατσατουριάν | Μανώλης Χιώτης | Yunus Emre.
Η αλληγορία τής μουσικής, του Laurent de La Hyre
Periplus CD 