ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ • X. ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ

AMÉLIA MUGE & ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΟΥΚΟΒΙΚΑΣ
 

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ / Δίαυλοι
 

 

X. ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ
 

Κύματα μύρια τού πελάγου / Κύματα της θάλασσας του Vigo
 
Μύθοι των κυμάτων (Bulería τού Sines)
 

/PORTUGUÊS/ ARCHiPELAGOS • X. O QUE AS ONDAS CONTAM
/ENGLISH/ ARCHiPELAGOS • X. SEA WAVES TELLING TALES

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ – Δίαυλοι: το νέο εγχείρημα των AMÉLIA MUGE & ΜΙΧΑΛΗ ΛΟΥΚΟΒΙΚΑ

27. Κύματα μύρια τού πελάγου
/ Κύματα της θάλασσας του Vigo

– Martín Codax (και ελληνικά: Μιχάλης Λουκοβίκας) / Παναγιώτης Τούντας
• Προσαρμογή: Amélia Muge / Ενορχήστρωση: Μ. Λουκοβίκας

Cantiga de amigo ενός σπουδαίου μεσαιωνικού Γαλικιανού βάρδου
με μια μελωδία τού κορυφαίου συνθέτη τού σμυρναίικου ρεμπέτικου

•

Κύματα μύρια τού πελάγου,
την φίλη μου γυρεύω.
Αχ! και να ερχόταν γρήγορα,
την θάλασσα αγναντεύω!
 

Μην είδατε την φίλη μου,
που έχω καημό μεγάλο;
Αχ! και να ερχόταν σύντομα,
για δεν αντέχω άλλο!
 

Cantigas de Amigo: η χειρόγραφη παρτιτούρα τού Martín Codax

Τρικυμισμένη θάλασσα,
Μην είδες την αγάπη μου;
Αχ! Θεέ μου, νά ’ρθει γρήγορα,
να ’ρθεί γοργά σε μένα!
 

Μην είδες την αγάπη μου;
Γι’ αυτήν εγώ φοβάμαι.
Αχ! Θεέ μου, νά ’ρθει γρήγορα,
να ’ρθεί γοργά σε μένα!
 

Θαλάσσιο κύμα… Κύματα μύρια… Μύθοι κυμάτων…

• Φωνές: Μ. Λουκοβίκας, A. Muge / Φωνητικά: Rui Vaz • Βιολί: Κυριάκος Γκουβέντας
Κιθάρα, Τζουρά: Δημήτρης Μυστακίδης / Κλαρίνο: Μάνος Αχαλινωτόπουλος
Κ. μπάσο: António Quintino / Κρουστά: José Salgueiro / Νέυ: Χάρης Λαμπράκης
Πορτογαλική κιθάρα: Ricardo Parreira / Τσέλο: Catarina Anacleto

•

Παναγιώτης Τούντας

• Παναγιώτης Τούντας (1886 – 1942): περίφημος συνθέτης των αρχών τού 20ού αιώνα, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της σμυρναίικης σχολής τού ρεμπέτικου. Ταξίδεψε πολύ, ιδίως σε παροικίες τού απόδημου Ελληνισμού. Όταν οι Τούρκοι έκαψαν τη γενέτειρά του, την Σμύρνη, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. Διηύθυνε τις περισσότερες ηχογραφήσεις εκείνης της περιόδου ως καλλιτεχνικός διευθυντής δισκογραφικών εταιριών. • Σμύρνη: αρχαία ελληνική πόλη σε κεντρικό και στρατηγικό σημείο των μικρασιατικών ακτών τού Αιγαίου. Λόγω της πλεονεκτικής της θέσης, κατέστη περίοπτη και απέκτησε μητροπολιτικές διαστάσεις στα ρωμαϊκά χρόνια. Στην οθωμανική περίοδο η ελληνική επιρροή παρέμεινε τόσο ισχυρή που οι Τούρκοι την αποκαλούσαν Σμύρνη των απίστων. Κατά τα τέλη τού 19ου αιώνα και στις αρχές τού 20ού η πόλη αποτελούσε σημαντικό οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο τού ελληνικού κόσμου. Το 1919, με το τέλος τού Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παραχωρήθηκε στην Ελλάδα, ως το 1922, όταν ανακατελήφθη από τους Τούρκους, που έβαλαν φωτιά στις συνοικίες των Ελλήνων και των Αρμενίων, τερματίζοντας τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα τής πόλης. Το κύριο κέντρο τού ρεμπέτικου στην πρώτη περίοδο υπήρξε αυτό το πολυεθνικό λιμάνι. Οι Σμυρνιοί μουσικοί επηρεάστηκαν όχι μόνον από τους ήχους τής Ανατολής, αλλά και από τη δυτική μουσική των πολλών ευρωπαϊκών κοινοτήτων τής πόλης, πρωτίστως από τους Ιταλούς, δημιουργώντας τον ιδιόμορφο ήχο τής σμυρναίικης σχολής. • Ρεμπέτικο, τζουράς: βλέπε ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ • VI. Η ΤΑΒΕΡΝΑ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ • Martín Codax (μέσα 13ου – αρχές 14ου αιώνα): εξαίρετος Γαλικιανός μεσαιωνικός βάρδος (xograr, jongleur, μουσικός ζογκλέρ, δηλαδή συνθέτης κι ερμηνευτής που δεν ανήκε στην αριστοκρατική τάξη, σε αντίθεση με τον τροβαδούρο, τον trobador). Γεννήθηκε μάλλον στο Vigo, τη μεγαλύτερη πόλη τής Γαλικίας, που βρέχεται από τον Ατλαντικό, στην Pontevedra τής ΒΔ Ισπανίας, λίγο πιο πάνω από τα σύνορα της Πορτογαλίας, με κοντινότερο μεγάλο αστικό κέντρο το Πόρτο. • Cantiga de amigo (Τραγούδι τού φίλου): είδος μεσαιωνικής λυρικής ποίησης, με ρίζες στην τραγουδιστική παράδοση της βορειοδυτικής Ιβηρίας. Το βασικό της χαρακτηριστικό είναι πως επικεντρώνεται στον κόσμο των γυναικών και τις συζητήσεις τους.

A fada e o dragón, του Xaime Quessada (μπρούντζινο γλυπτό): νεράιδα με δυο φλογέρες στην ράχη φτερωτού δράκοντα, φόρος τιμής στην προφορική παράδοση της Γαλικίας, στους μεσαιωνικούς ποιητές, βάρδους και τροβαδούρους, σαν τον Martín Codax ή τον Mendinho, που τραγούδησαν το Vigo

28. Μύθοι των Κυμάτων (Bulería τού Sines)

– Amélia Muge / Μιχάλης Λουκοβίκας, πορτογαλικό παραδοσιακό
• Ενορχήστρωση: Μ. Λουκοβίκας, A. Muge

•

Θάλασσα – περιδέραιο
που ενώνει – στο ακέραιο
τα νησιά μας – είναι οι χάντρες
τού κολιέ – σαν αβρός αφρός,
χάντρες-μύθοι – για να πεις
πάντα υπάρχει άλλο πλοίο να ’ρθείς.
 

Όπου η αγάπη σβήνει μίση
κει γεννιούνται δυο νησιά
αν η θάλασσα καρπίσει
όλα είναι πιθανά.
 

Μες στους μύθους των κυμάτων
είναι η κάθε μας στιγμή
το νησί των αθανάτων
πάντοτε θα μας καλεί.
 

Κύματα μύρια… Μύθοι κυμάτων…
Μύθοι σε κύματα μύρια…

Οι Amélia Muge και Μιχάλης Λουκοβίκας παρουσίασαν το 2012 την προηγούμενη δουλειά τους, Periplus, στο Festival Músicas do Mundo τού Sines με τους: Catarina Anacleto (τσέλο), Manuel Maio (βιολί, μαντολίνο), Νίκο Παραουλάκη (ney, φλογέρα με ράμφος), António Quintino (κοντραμπάσο), José Salgueiro (κρουστά), και Miguel Tapadas (πιάνο). Η Bulería τού Sines (Μύθοι των κυμάτων), μια σύνθεση που έγινε σε αυτήν την πόλη, παίχτηκε στην αρχική της μορφή στη συγκεκριμένη συναυλία.

• Φωνές: Catarina Moura, Teresa Campos / Φωνητικά: Maria Monda, A. Muge,
Παιδική χορωδία διεύθ. Catarina Anacleto • Ακορντεόν: Μ. Λουκοβίκας / Βιολί: Κυριάκος Γκουβέντας
Κιθάρα: Δημήτρης Μυστακίδης / Κιθάρα flamenco: Θωμάς Νάτσης / Κλαρίνο: Μάνος Αχαλινωτόπουλος
Κ. μπάσο: António Quintino / Κρουστά: José Salgueiro / Νέυ: Χάρης Λαμπράκης
Παλαμάκια: Νιόβη Μπένου, Θ. Νάτσης / Πιάνο: Filipe Raposo / Πορτογαλική κιθάρα: Ricardo Parreira

•

• Bulería: γρήγορος 12σημος ρυθμός τού flamenco. Προέρχεται από το Jerez τού 19ου αιώνα, αρχικά ως γρήγορη, τονωτική κατάληξη των soleares ή των alegrías (που έχουν τον ίδιο ρυθμό και συχνά τελειώνουν έτσι ακόμη και τώρα). Είναι από τις πιο αγαπητές και δραματικές μορφές τού flamenco με την οποία τελειώνει συνήθως μια βραδιά flamenco. Το όνομά της προέρχεται από το ισπανικό ρήμα burlar, που πάει να πει περιπαίζω, ή από τη λέξη bullería, δηλαδή βαβούρα, φασαρία, πανδαιμόνιο. Είναι το είδος τού flamenco που επιτρέπει την μεγαλύτερη ελευθερία αυτοσχεδιασμών. • Sines: παράκτια πόλη τής Πορτογαλίας στο Alentejo, γενέτειρα του Vasco da Gama. Φιλοξενεί το ετήσιο Festival Músicas do Mundo (World Music Festival) που παρουσιάζει λαϊκή και παραδοσιακή μουσική από όλον τον κόσμο, καθώς επίσης jazz και crossover pop/rock.

Το Festival Músicas do Mundo γίνεται μέσα στο κάστρο τού Sines

• << ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ • IX. ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΚΑΙ ΝΟΣΤΟΣ
Advertisements